Logowanie

Konstytucja Królestwa Polskiego

TYTUŁ IV. O reprezentacji narodowej

Art.85. Reprezentacja narodowa złożona jest wedle brzmienia artykułu trzydziestego pierwszego.
Art.86. W osobie króla i w dwóch izbach sejmowych polega władza prawodawcza stosownie do rozporządzenia artykułu trzydziestego pierwszego.
Art.87. Sejm zwyczajny zgromadza się co dwa lata w Warszawie w czasie oznaczonym przez akt zwołania od króla wydany. Trwać będzie dni trzydzieści. Król jedynie może go przedłużyć, odroczyć i rozwiązać.
Art.88. Kró1 zwołuje sejm nadzwyczajny, kiedy mu się to zdawać będzie.
Art.89. Członek sejmu nie może przez czas jego trwania być przytrzymanym ani i kryminalnie sądzonym, chyba za zezwoleniem izby, do której należy.
Art.90. Sejm naradza się nad wszelkimi projektami do praw cywilnych, kryminalnych lub administracyjnych, które mu przesłane będą od króla przez radę stanu. Naradza się nad wszystkimi projektami, które mu król każe podać względem umiarkowania lub zmiany atrybucji władz i urzędów konstytucyjnych, jako to: sejmu, rady stanu, sądownictwa i komisji rządowych.
Art.91. Sejm naradza się podług wezwania panującego nad powiększeniem lub zmniejszeniem podatków, nakładów i wszelakich ciężarów publicznych, nad zmianą, jakiej by wymagały, nad najlepszym i najsprawiedliwszym sposobem rozkładu, nad układaniem budżetu przychodów i rozchodów, nad urządzaniem systematu menniczego, nad zaciągiem do wojska, równie jak nad wszystkimi innymi przedmiotami, które by mu przez panującego były odesłane.
Art.92. Sejm jeszcze naradza się nad tym, co mu udzielonym będzie od króla w skutku raportu ogólnego, poruczonego radzie stanu przez artykuł siedemdziesiąty trzeci. Na koniec sejm po rozstrzygnięciu tych wszystkich przedmiotów przyjmuje żądania, przełożenia i odwołania się posłów i deputowanych, mające za cel dobro i korzyści swych współobywateli. Przesyła je radzie stanu, która podaje je panującemu. Gdy od króla odesłanymi zostaną sejmowi przez radę stanu, sejm naradza się nad projektami praw, do których takowe żądania stały się powodem.
Art.93. W przypadku, gdyby sejm nie ustanowił nowego budżetu, dawny zachowuje moc prawa, aż do przyszłego zebrania się sejmu. Jednakże budżet ustaje po upłynnieniu lat czterech, gdyby w tym przeciągu sejm zwołanym nie był
Art.94. Sejm nie może się trudnić jak tylko przedmiotami do jego atrybucji należącymi lub wskazanymi w akcie zwołania.
Art.95. Obiedwie izby naradzają się publicznie. Mogą wszelako zamieniać się w wydział tajny na żądanie dziesiątej części członków przytomnych.
Art.96. Projekta do praw, ułożone w radzie stanu, wnoszone będą na sejm za rozkazem królewskim przez członków tejże rady.
Art.97. Od króla zależy kazać wnosić projekta bądź do izby senatorskiej, bądź do izby poselskiej, wyjąwszy projekta skarbowe, które pierwej do izby poselskiej powinny być wnoszone.
Art.98. Do roztrząsania projektów będą wybrane w każdej izbie przez wota sekretne trzy oddzielne komisje, złożone każda w izbie senatorskiej z trzech, a w izbie poselskiej z pięciu członków, jako to: komisja do praw skarbowych, komisja do praw cywilnych i kryminalnych, komisja do praw organicznych i administracyjnych.
Każda izba uwiadamia radę stanu o wyborze tych komisji. Komisje znosić się będą z radą stanu.
Art.99. Projekta wniesione za rozkazem królewskim nie mogą być zmieniane tylko przez radę stanu w skutku przedstawionych jej uwag od stosownych komisji sejmowych.
Art.100. Same tylko członki rady stanu w obu izbach i członki komisjów w izbach właściwych mogą mieć mowy z pisma. innym członkom będzie tylko wolno z pamięci się przemawiać.
Art.101. Członki rady stanu mają miejsce i głos w obu izbach przy roztrząsaniu projektów rządowych, lecz nie znają prawa wotowania, jeżeli nie są senatorami, posłami lub deputowanymi.
Art.102. Projekta decydowane będą większością zdań; wotowanie nad projektem będzie głośne. Projekt tym sposobem przyjęty przez jedną izbę większością zdań, przejdzie do izby drugiej, która podobnież względem niego stanowić będzie. Równość zdań będzie uważana za przyjęcie projektu.
Art.103. Projekt przez jedną izbę przyjęty nie może być przez drugą zmienianym, tylko albo całkowicie przyjętym, albo odrzuconym.
Art.104. Projekt przez obydwie izby przyjęty jest podany do sankcji królewskiej.
Art.105. Jeżeli król da swoją sankcję, projekt zamienia się w prawo, którego ogłoszenie zwykłym sposobem przez króla rozkazane będzie. Jeżeli król odmówi swej sankcji, projekt upada.
Art.106. Raport ogólny o położeniu kraju, ułożony w radzie stanu i przesłany senatowi, będzie odczytanym w obu izbach połączonych.
Art.107. Każda izba z osobna raport ten przez właściwe komisje roztrząśnie i zdanie swoje względem niego królowi oświadczy. Raport rzeczony będzie mógł być drukiem ogłoszony.

Rozdział II . O senacie
Art.108. Senat składa się: z książąt krwi cesarsko - królewskiej, z biskupów, z wojewodów, z kasztelanów.
Art.109. Liczba senatorów nie może przenosić połowy liczby posłów i deputowanych.
Art.110. Kró1 mianuje senatorów. Urzędy ich są dożywotnie. Senat podaje królowi za pośrednictwem namiestnika po dwóch kandydatów na każde wakujące miejsce senatora wojewody lub kasztelana.
Art.111. Aby być podanym za kandydata na senatora wojewodę lub kasztelana, trzeba mieć najmniej trzydzieści pięć lat skończonych, opłacać dwa tysiące złotych rocznego podatku i dopełniać innych warunków prawami organicznymi przepisanych.
Art.112. Książęta krwi mają prawo zasiadać i wotować w senacie skończywszy lat osiemnaście. `
Art.113. W senacie prezyduje pierwszy członek podług porządku przepisanego osobnym postanowieniem.
Art.114. Prócz swych atrybucji prawodawczych senat używa innych, które są osobno oznaczone.
Art.115. Do pełnienia swych atrybucji prawodawczych senat inaczej zgromadzać się nie może, jak w czasie sejmu za zwołaniem królewskim. Do innych czynności senat przez prezesa zwołanym będzie.
Art.116. Senat stanowić będzie względem oddania pod sąd senatorów, ministrów naczelników wydziałów rządowych, radców stanu i referendarzy, wykraczających w urzędzie, bądź na odesłanie królewskie lub namiestnika, bądź na zaskarżenie izby poselskiej.
Art.117. Senat stanowi ostatecznie względem ważności sejmików, zgromadzeń gminnych i wyborów, tudzież o układaniu ksiąg obywatelskich tak sejmikowych, jak zgromadzeń gminnych.

Rozdział III O izbie poselskiej
Art.118. Izba poselska składa się:
1) z siedemdziesiąt siedmiu posłów wybranych na sejmikach, czyli zgromadzeniach szlachty, licząc po jednym pośle z każdego powiatu,
2) z pięćdziesiąt i jeden deputowanych od gminów.
W izbie poselskiej prezyduje marszałek wybrany z jej grona, a od króla mianowany.
Art.119. Cały kraj Królestwa Polskiego dzieli się pod względem reprezentacji narodowej i wyborów na siedemdziesiąt siedem powiatów i pięćdziesiąt jeden okręgów gminnych. Osiem okręgów gminnych będzie w mieście Warszawie, a czterdzieści trzy w reszcie kraju.
Art.120. Członki izby poselskiej zostaną w urzędowaniu lat sześć. Odnawiają się w trzeciej części co dwa lata. A zatem i na pierwszy raz jedna trzecia część członków izby poselskiej zostanie na urzędzie tylko przez dwa lata, a druga trzecia część przez lat cztery. Los oznaczy członków wychodzących w tych dwóch epokach. Członki wychodzące mogą być nieograniczenie na nowo obranymi.
Art.121. Aby być obranym na członka izby poselskiej, trzeba mieć lat trzydzieści skończonych, być w używaniu praw obywatelskich i opłacać podatku najmniej złotych polskich sto.
Art.122. Żaden urzędnik publiczny, cywilny i wojskowy nie może być obranym na członka izby poselskiej, jeżeli wprzódy nie otrzyma zezwolenia swojej zwierzchniej władzy.
Art.123. Gdyby poseł lub deputowany, który przed wybraniem swym nie posiadał żadnego urzędu płatnego ze skarbu publicznego, urząd takowy po wyborze swym przyjął, nowy sejmik lub zgromadzenie gminne zwołanym będzie, a to końcem przystąpienia do nowego wyboru posła lub deputowanego.
Art.124. Król ma prawo rozwiązać izbę poselską. Gdy tego prawa użyje, izba się rozejdzie, a król nakazuje w przeciągu dwóch miesięcy nowe wybory posłów i deputowanych.

Rozdział IV. O sejmikach
Art.125. Szlachta właściciele każdego powiatu, zebrani na sejmikach, wybierają jednego posła, dwóch członków rady wojewódzkiej i układają listę kandydatów na urzędy administracyjne.
Art.126. Sejmiki inaczej zgromadzać się nie mogą, tylko za zwołaniem królewskim, w którym czas zebrania się, czynność i trwanie sejmików będą oznaczone.
Art.127. Na sejmikach wotować nie mogą [jak] tylko szlachta w księgę obywatelską szlachty powiatu wpisani, używający praw obywatelskich, mający lat dwadzieścia jeden skończonych i posiadający własność gruntową.
Art.128. Księgi obywatelskie szlachty powiatu układane są przez rady wojewódzkie, a przez senat zatwierdzone.
Art.129. Na sejmikach prezyduje marszałek mianowany przez króla.

Rozdział V. O zgromadzeniach gminnych
Art.130. W każdym okręgu gminnym będzie zgromadzenie gminne, które wybiera jednego deputowanego na sejm, jednego członka rady wojewódzkiej i układa listę kandydatów na urzędy administracyjne.
Art.131. Do zgromadzeń gminnych przypuszczonym będzie:
1) każdy obywatel właściciel nieszlachcic opłacający z swej własności gruntowej jaki bądź podatek;
2) każdy rękodzielnik i przełożony nad czeladzią warsztatową, każdy kupiec mający własny zapas w sklepie lub w magazynie wartości dziesięciu tysięcy złotych polskich;
3) wszyscy plebani i wikariusze;
4) profesorowie, nauczyciele i inne osoby mające sobie powierzone oświecenie publiczne;
5) każdy artysta znakomity z talentów, znajomości lub przysług uczynionych bądź handlowi, bądź kunsztom.
Art.132. Nikt nie może wotować na zgromadzeniu gminnym, jeżeli nie jest wpisany w księgę obywatelską gminną, jeżeli nie używa praw obywatelskich i jeżeli nie ma lat dwudziestu jeden skończonych.
Art.133. Listę właścicieli mających prawo do wotowania na zgromadzeniach gminnych układać będzie rada wojewódzka; listę rękodzielników, kupców i obywateli znakomitych z talentów i przysług - komisja spraw wewnętrznych; listę plebanów i wikariuszów, jako też urzędników oświecenia - komisja wyznań religijnych i oświecenia publicznego.
Art.134. Na zgromadzeniach gminnych prezyduje marszałek mianowany przez króla.

Rozdział VI. O radach wojewódzkich
Art.l35. W każdym województwie będzie rada wojewódzka złożona z radców wybranych na sejmikach i zgromadzeniach gminnych.
Art.136. W radzie wojewódzkiej prezyduje radca najstarszy wiekiem.
Art.137. Do głównych atrybucji rad wojewódzkich należy:
1) wybór na urzędy sędziowskie w dwóch pierwszych instancjach,
2) formowanie i oczyszczanie listy kandydatów na urzędy administracyjne,
3) przestrzeganie dobra województwa, wszystko stosownie do osobnych urządzeń.


Porady prawne online

Zaufało nam już:
  • 0
  • 5
  • 8
  • 1
  • 4
  • 1
  • 5
  • osób

Informujemy, iż zgodnie z przepisem art. 25 ust. 1 pkt. 1 lit. b ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity: Dz. U. 2006 r. Nr 90 poz. 631), dalsze rozpowszechnianie artykułów i porad prawnych publikowanych w niniejszym serwisie jest zabronione.