Spis treści
Rozdział 1. O królu
Art.35. Rząd jest w osobie króla.
Król sprawuje władzę wykonawczą w całej swej rozciągłości.
Wszelka władza wykonawcza 1ub administracyjna od niego tylko
pochodzić może.
Art.36. Osoba królewska jest święta i
nietykalna.
Art.37. Wszystkie akta publiczne sądów,
trybunałów i magistratur jakich bądź pod królewskim
wydane będą imieniem. Monety i stemple nosić będą oznakę przez niego
wskazaną.
Art.38. Kierunek siły zbrojnej w pokoju i wojnie, jako
też mianowanie dowódców i oficerów należą
wyłącznie do króla.
Art.39. Król rozrządza dochodami
państwa stosownie do ułożonego budżetu, a przez siebie
potwierdzonego.
Art.40. Prawo wydawania wojny i zawierania
traktatów i umów wszelkich zachowane jest
królowi.
Art.41. Kró1 mianuje senatorów,
ministrów, radców stanu, referendarzy, prezesów
komisji wojewódzkich, prezesów i sędziów różnych
sądownictw, do nominacji królewskiej zachowanych, agentów
dyplomatycznych i handlowych tudzież wszystkich innych urzędników
administracyjnych bądź przez siebie bezpośrednio, bądź przez
upoważnione do tego od siebie władze.
Art.42. Król mianuje
arcybiskupów i biskupów różnych wyznań,
sufraganów, prałatów i kanoników.
Art.43.
Prawo ułaskawienia zachowane jest wyłącznie królowi, który
jest mocen darować lub zamienić karę.
Art.44. Do panującego należy
ustanowienie, urządzenie i rozdawnictwo orderów cywilnych i
wojskowych.
Art.45. Wszyscy nasi następcy do Królestwa
Polskiego powinni się koronować jako królowie polscy w
stolicy, podług obrządku, jaki ustanowimy, i wykonają następującą
przysięgę: "Przysięgam i przyrzekam przed Bogiem i na Ewangelię,
iż ustawę konstytucyjną zachowywać i zachowania jej wszelkimi siłami
przestrzegać będę."
Art.46. Do króla należy prawo
nadania szlachectwa, naturalizacji i tytułów
honorowych.
Art.47. Wszelkie rozkazy i postanowienia królewskie
powinny być zaświadczone podpisem ministra naczelnika wydziału, który
będzie odpowiedzialnym za wszystko, co by te rozkazy lub
postanowienia obejmować mogły przeciwnego konstytucji i prawom
Rozdział II. O regencji
Art.48. Przypadki regencji, które
są lub będą dopuszczone w Rosji, równie jak władza i atrybucje
regenta będą wspólne Królestwu Polskiemu i określone
tymiż samymi prawidłami.
Art.49. W przypadku regencji minister
sekretarz stanu winien jest pod osobistą odpowiedzialnością donieść
namiestnikowi o ustanowieniu regencji rosyjskiej.
Art.50.
Namiestnik otrzymawszy uwiadomienie regencji rosyjskiej i doniesienie
ministra sekretarza stanu zwoływa senat dla obrania członków
regencji Królestwa.
Art.51. Regencja Królestwa
składać się będzie z regenta rosyjskiego, z czterech członków
przez senat wybranych i z ministra sekretarza stanu. Zasiadać będzie
w stolicy Cesarstwa Rosyjskiego pod prezydencją regenta.
Art.52.
Władza regencji będzie taż sama, co i króla, wyłączywszy, że
nie będzie mogła mianować senatorów i że wszystkie jej
mianowania ulegają potwierdzeniu króla, który obejmując
rządy może je odwołać, i że postanowienia jej wychodzić będą w
imieniu króla.
Art.53. Mianowanie i odwołanie namiestnika
zależy od regencji podczas jej rządu.
Art.54. Gdy król
obejmie rządy, każe regencji zdać sobie sprawę z jej działań.
Art.55.
Członki regencji odpowiadają z osób i majątków za
wszystko, co by zdziałali przeciwnego konstytucji i prawom.
Art.56.
W przypadku śmierci członka regencji, senat, zwołany przez
namiestnika, miejsce wakujące zapełnia. Regencja mianuje sekretarza
stanu.
Art.57. Członki regencji przed udaniem się do stolicy
Cesarstwa Rosyjskiego wykonają przysięgę w obliczu senatu i
przyrzekną wierne zachowywanie konstytucji i praw.
Art.58. Regent
rosyjski wykona tąż samą przysięgę w obliczu członków regencji
Królestwa.
Art.59. Minister sekretarz stanu będzie
obowiązanym wykonać podobnąż przysięgę.
Art.60. Akt wykonania
przysięgi przez regenta przesłany będzie senatowi polskiemu.
Art.61.
Akt wykonania przysięgi przez ministra sekretarza stanu będzie
również przesłanym senatowi polskiemu.
Art.62. Akt
wykonania przysięgi przez członków regencji będzie przesłany
przez senat polski regentowi rosyjskiemu.
Rozdział III. O namiestniku i o radzie stanu
Art.63. Rada stanu
pod prezydencją króla lub jego namiestnika składa się z
ministrów, radców stanu, referendarzy jako też osób,
które król zechce szczególnie do niej
wezwać.
Art.64. W nieprzytomności króla namiestnik i rada
stanu zarządzają w jego imieniu sprawami publicznymi
Królestwa.
Art.65. Rada stanu dzieli się na radę
administracyjną i na ogólne zgromadzenie.
Art.66. Rada
administracyjna składać się będzie z namiestnika, z ministrów
naczelników pięciu wydziałów rządowych i z innych osób,
szczególnie przez króla wezwanych.
Art.67. Członki
rady administracyjnej mają głos doradczy. Zdanie namiestnika jest
jedynie stanowcze. Namiestnik wydawać będzie swe postanowienia w
radzie stosownie do ustawy konstytucyjnej, do praw i do
pełnomocnictwa królewskiego.
Art.68. Każde postanowienie
namiestnika, aby było obowiązującym, wydane być powinno w radzie
administracyjnej, zaświadczone podpisem ministra naczelnika
wydziału.
Art.69. Namiestnik przedstawia do nominacji królewskiej
podług osobnego urządzenia po dwóch kandydatów na każde
miejsce wakujące arcybiskupa, biskupa, senatora, ministra, sędziego
trybunału najwyższego, radcy stanu i referendarza.
Art.70.
Namiestnik wykona w ręce króla i w obliczu senatu następującą
przysięgę: "Przysięgam Panu Bogu Wszechmogącemu, iż sprawować
będę w imieniu króla rządy Polski stosownie do aktu
konstytucyjnego, do praw i do pełnomocnictwa królewskiego i że
złożę królowi władzę, którą mi powierzył, skoro się
jego królewskiej mości zdawać będzie". W nieprzytomności
króla w Królestwie akt złożenia przysięgi przez
namiestnika w ręce królewskie przesłany będzie senatowi przez
ministra sekretarza stanu.
Art.71. Pod bytność królewską
władza namiestnika jest zawieszona. Zawisło wtenczas od króla
pracować pojedynczo z ministrami lub zwoływać radę
administracyjną.
Art.72. W przypadku zejścia z tego świata
namiestnika lub gdyby królowi nie zdawało się nominować go,
król tymczasowo miejsce jego zastąpi mianowaniem
prezesa.
Art.73. Ogólne zgromadzenie rady stanu składać się
będzie ze wszystkich członków wyrażonych w artykule
sześćdziesiątym trzecim. Odbywać się będzie pod prezydencją
królewską, namiestnika lub w ich nieprzytomności pierwszego
członka rady, podług porządku oznaczonego w artykułach
sześćdziesiątym trzecim i sześćdziesiątym szóstym. Czynnością
jej będzie:
1) roztrząsać i układać projekta wszelkie do praw i
urządzeń ogółu kraju tyczących się;
2) stanowić względem
oddania pod sąd urzędników administracyjnych mianowanych przez
króla za przestępstwa w urzędzie wyjąwszy tych, co są sądom
sejmowym ulegli;
3) stanowić w przypadkach sporu o jurysdykcję;
4)
roztrząsać corocznie zdanie sprawy przez każdy główny wydział
rządowy składane;
5) zbierać spostrzeżenia względem nadużyciów
i tego wszystkiego, co by mogło uwłaczać ustawie konstytucyjnej i
układać z nich ogólne przedstawienie podać się mające
panującemu, który oznacza przedmioty podlegające odesłaniu za
jego rozkazem do senatu lub do sejmu.
Art.74. Zgromadzenie ogólne
rady stanu roztrząsa wszelkie przedmioty na rozkaz króla,
namiestnika lub na żądanie naczelnika wydziału stosownie do statutu
organicznego.
Art.75. Postanowienia zgromadzenia ogólnego
rady stanu ulegają potwierdzeniu przez króla lub namiestnika,
te zaś, które się tyczą oddania pod sąd urzędników i
sporu jurysdykcyjnego, niezwłocznie wykonywanymi będą,
Rozdział IV. O wydziałach rządowych
Art.76. Wykonanie praw
powierzone będzie różnym wydziałom rządowym, jak niżej:
1)
komisji wyznań religijnych i oświecenia publicznego;
2) komisji
sprawiedliwości wybranej spomiędzy członków trybunału
najwyższego;
3) komisji spraw wewnętrznych i policji;
4)
komisji wojny;
5) komisji przychodów i skarbu.
Każda z
tych komisji zostawać będzie pod prezydencją i kierunkiem ministra
tym końcem mianowanego.
Art.77. Ustanowionym będzie minister
sekretarz stanu, który ciągle przy boku królewskim ma
przemieszkiwać.
Art.78. Będzie izba obrachunkowa, do której
należeć ma ostateczna rewizja rachunków i zakwotowanie
zdających rachunki. Izba ta od samego króla tylko zależeć
będzie.
Art.79. Statut organiczny oznaczy skład i atrybucje
komisji oświecenia publicznego, jako też i sądownictwa.
Art.80.
Komisje spraw wewnętrznych, wojny i skarbu składać się będą z
ministra i radców stanu, dyrektorów generalnych, podług
rozporządzeń statutów organicznych.
Art.81. Minister
sekretarz stanu przedstawi królowi sprawy, które mu
przesyła namiestnik, i przesyła nawzajem namiestnikowi postanowienia
królewskie. Stosunki zewnętrzne, ile się Królestwa
Polskiego dotyczyć będą, jemu są powierzone.
Art.82. Ministrowie
naczelnicy wydziałów, tudzież członki komisji rządowych
odpowiadają i podległymi są sądom sejmowym za każde naruszenie ustawy
konstytucyjnej, praw i postanowień królewskich, którego
by się dopuścili.
Rozdział V. O administracji wojewódzkiej
Art.83.
W każdym województwie będzie komisja wojewódzka złożona
z prezesów i komisarzy dla wykonania rozkazów komisji
rządowych, podług osobnego urządzenia.
Art.84. W miastach będą
urzędy municypalne, w każdej gminie zaś będzie wójt dla
wykonywania rozkazów rządowych jako ostatnie ogniwo
administracji krajowej.
Informujemy, iż zgodnie z przepisem art. 25 ust. 1 pkt. 1 lit. b ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity: Dz. U. 2006 r. Nr 90 poz. 631), dalsze rozpowszechnianie artykułów i porad prawnych publikowanych w niniejszym serwisie jest zabronione.